نیره خادمی:  محمدعلی نجفی، الهه کولایی دو نامزد شهرداری تهران دیروز هرکدام دوساعت برنامه‌های خود را برای اعضای منتخب شورای شهر شرح و بعد هم به سوالات اعضا پاسخ دادند. اول قرار بود اصلاح‌طلبان جلسه را این‌طور برگزار کنند که خودشان در سالن اصلی بنشینند و خبرنگاران از روی مانیتورهای صحن شورای شهر شاهد بحث و گفت‌وگوی آنان باشد اما بعد از اعتراض‌ها، خبرنگاران هم در سالن جلسات ماندند. محمدعلی نجفی و الهه کولایی هرکدام با توجه به تخصص‌هایی که داشتند، برنامه دادند، خیلی کلی و تقریبا تیتروار. یکی به مسائل کلان اقتصادی و برنامه‌ریزی توجه داشت و دیگری نگاه مشارکت‌مدار، پژوهشی و بین‌المللی، درحالی که همچنان خیلی‌ها مثل احمد مسجد جامعی معتقدند که شانس محمدعلی نجفی در انتخاب به‌عنوان شهردار بیشتر از سایر گزینه‌هاست.
برای صحبت و سوال و جواب، قرعه اول به نام محمدعلی نجفی افتاده بود. او وقتی در برابر اعضا قرار گرفت، به شاخص‌هایی اشاره کرد که با پرداختن به آنها بتوان میزان مشارکت و امید مردم را افزایش داد. نجفی چشم‌انداز این برنامه را ٨ساله عنوان کرد؛ چراکه معتقد است، در چهار‌سال نمی‌توان چشم‌انداز درستی را پیش‌بینی کرد. مناسبات مدیریت شهری و حاکمیت، تحقق مدیریت هماهنگ شهری، افزایش ظرفیت محلات، تقویت شورایاری‌ها و مناطق، افزایش بهره‌وری حدود ۶٣‌هزار و ۶٠٠ نیروی شاغل در شهرداری تهران، قرارگرفتن ٣٠‌درصد مدیریت‌های سطوح مختلف شهری در اختیار زنان و جوانان، بازنگری فرآیندها و کاهش فرآیندهای موازی در ساختار سازمانی شهرداری تهران ازجمله مواردی بود که کاندیدای شهرداری تهران درباره آن حرف زد: «١۵٠٠ مدیر در شهرداری تهران حضور دارند و حتما امکان کاهش این رقم وجود دارد تا به چابک‌سازی سازمان کمک شود، درحالی‌ که شهرداری چهاربرابر حجم مورد نیاز خود نیرو دارد.» به اعتقاد نجفی، دستگاه بازرسی موجود کارا نیست، برای همین طرحی برای ایجاد یک سیستم بازرسی مخفی با بهره‌گیری از توان کارکنان بازنشسته را مطرح کرده است: «٢٢‌درصد درآمدهای شهرداری پایدار است و اگر رقمی بالاتر از این توسط شهردار مطرح می‌شود، مغایر گزارش‌های ارایه‌شده است؛ درحالی که میزان هولوگرام‌ها در دست شهروندان تهرانی مشخص نیست. دوستان در شهرداری یا می‌دانند و نمی‌خواهند آن را اعلام کنند یا اصلا خود مجموعه شهرداری تهران هم از تعداد آنها بی‌خبر است.»
او معتقد است که هیچ‌گونه یکپارچگی اطلاعاتی در شهرداری تهران وجود ندارد، رقم مطالبات شهرداری تهران به‌ویژه در حوزه وصول چک‌ها مشخص نیست: «وزارت اقتصاد و دارایی عقیده دارد که نه‌تنها دولت به شهرداری تهران بدهی ندارد بلکه ٣٢٣٠‌میلیارد تومان هم از شهرداری طلبکار است. باید در جهت کاهش تصدی‌گری و برون‌سپاری گام‌های موثری برداشته شود. شهرداری الی ماشاءالله در تصدی‌های غیرضروری وارد شده است. شهرداری تهران انتشارات به راه انداخته، درحالی‌ که بسیاری از انتشارات‌های داخلی رو به ورشکستگی هستند؛ برای این‌که شهرداری از رانت امکانات خود استفاده می‌کند. در کجای دنیا شهرداری یک روزنامه سراسری کاملا سیاسی دارد. البته منظورم این نیست که همین فردا همشهری را تعطیل می کنیم.»
تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت عمومی برای افزایش امنیت عمومی در شهر از دیگر اولویت‌های برنامه این کاندیدای شهرداری تهران است. او معتقد است که شورا و شهرداری باید با هر نوع تعرض به باغات قاطعانه برخورد کنند و برای صیانت از باغات گام‌های بلندی برداشته شود: «در کنار این موضوع هم، هدف راهبردی مدیریت بهینه منابع آب باید در هر دو بخش آب‌های خام و آشامیدنی اجرایی شود و در حوزه فاضلاب و برگشت آب به چرخه مصرف از ظرفیت سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی بهره بگیریم.»
ایمنی، تاب‌آوری و مقابله با مخاطرات شهری، تشکیل سیستم‌های مردمی داوطلب، رفتن تدریجی به سمت بازآفرینی شهری برای از بین‌بردن فقر نمادهای معماری و شهری، بازسازی بافت فرسوده، اقتصاد دانش‌بنیان محورهای دیگر برنامه نجفی در کنار توجه به حمل‌ونقل و ترافیک است: «رویکردم برای مدیریت و مدیران در صورت انتخاب تغییر تدریجی و بدون واردشدن لطمه به خدمات شهر است. بی‌تردید نیروهای شایسته و خدوم در سطوح شهرداری که درحال انجام وظیفه هستند، به کار گرفته خواهند شد. مدیریت شهرداری باید فراجناحی باشد. هرچه این مدیریت سیاسی شود،‌ بی‌تردید از انجام ماموریت‌های خود دور خواهد شد.»
پس از حرف‌های نجفی، منتخبان شورای شهر سوالاتی را در حوزه‌های مختلف با او مطرح کردند و البته از او خواستند تا به قهر ١۴ساله دولت و شهرداری پایان دهد. او درباره تعامل با دولت به مشورت خود در این‌باره با رئیس‌جمهوری اشاره کرد و اینکه بعد از ١۴‌سال اگر شهردار شود بین شهرداری و دولت هماهنگی ایجاد می‌شود. نجفی معتقد است که نظارت‌پذیر بودن هر مدیری در هر سطحی باید محقق شود و حتی باید برای آن ابزارهایی هم تعبیه کرد. او این را هم گفت که برای شفاف‌سازی ظرف ماه‌های آینده تمام قراردادهای شهرداری را که بیش از یک‌میلیارد تومان باشد روی سایت شهرداری تهران قرار خواهیم داد: «هیچ نوع فساد و کلکی را نمی‌پذیرم. از شهرداری به فکر رفتن به دولت نیستم و این چهار‌سال خدمت پایان دوره مدیریتی من خواهد بود. اعتقاد دارم نباید هیچ مدیری از هیچ نظارتی در زمینه‌های مالی و سایر حوزه‌ها فرار کند و من چنین کاری را نخواهم کرد.» نجفی درباره استفاده از ظرفیت پسماند، تفکیک و بازیافت زباله حرف زد که برای ایجاد درآمد پایدار موثر است و گفت که از تشکل‌های مردمی در حوزه محیط زیست و معلولان حمایت خواهد کرد: «برنامه پنج‌ساله دوم شهرداری تهران را برنامه خوبی نمی‌بینم و کسانی که مسئول تهیه آن بوده‌اند هم از آن دفاع نمی‌کنند. باید تدوین برنامه سوم را از ‌سال ١٣٩٧ آغاز کنیم.» هماهنگی برنامه جامع محیط ‌زیست با برنامه تدوین شده در این‌باره در دولت، ارتقای ظرفیت‌ها در حوزه حمل و نقل، استفاده از بازنشستگان، پرهیز از سیاسی‌کاری و انتقاد از مدیریت ١٢ساله تهران و آوردن مدیران بیرون شهرداری از دیگر موارد بود که نجفی در پاسخ به سوالات اعضا مطرح کرد: «سیاسی هستم اما انتخاب‌هایم سیاسی نخواهد بود. این برنامه هم برخاسته از تفکر اصلاح‌طلبانه در مدیریت شهری است. نباید برای دستگاه فراجناحی شهرداری به دنبال مجری سیاسی بود.»

استفاده از نیروی زنان و جوانان
الهه کولایی نفر بعدی بود که می‌بایست در جایگاه توضیح قرار می‌گرفت. البته سالن تغییر کرد و بعد هم دوباره گفتند خبرنگاران باید از جلسه خارج شوند اما در نهایت خبرنگاران در جلسه ماندند. این کاندیدای شهرداری تهران که در روزهای گذشته بارها درباره برنامه‌های خود صحبت کرده بود، باز هم به بازنگری جدی نظام مدیریت شهری با توجه به مدیریت شهرها در سطح جهانی اشاره کرد و گفت که مردمداری ازجمله ویژگی‌های مدیریت شهری او است. جلوگیری از بهره‌برداری شخصی از منابع عمومی و سپردن مسئولیت‌های مدیریتی به اشخاص نزدیک و خانواده مدیران، برابر دانستن انسان‌ها در توزیع خدمات که به پر شدن شکاف مردم و حاکمیت کمک می‌کند، ایجاد امکان مشارکت بیشتر مردم، کاهش شکاف میان سندهای بالادستی و اجرا، استفاده از دستاوردهای فضای مجازی در مدیریت شهری و توجه به نیروی زنان و جوانان به‌عنوان بخش زیادی از جامعه از دیگر مواردی بود که کولایی درباره آنها حرف زد: «من نمی‌دانم شهردار وقت چه تصوری از تهران دارد که در برنامه شب چهارشنبه به صورت مونولوگ تصویری از این شهر ارایه کرد. شهر تهران می‌تواند کانون برگزاری نشست‌های بین‌المللی باشد. چرا ما نتوانستیم تهران را تبدیل به یک شهر بین‌المللی کنیم؟» کاندیدای انتخابات شهرداری تهران به این سخن امام‌خمینی(ره) که مردم ولی‌نعمت این نظامند، اشاره کرد و گفت که اگر به خواسته‌های مردم توجه نشود در رأی‌گیری آینده ما را بیرون خواهند انداخت. مردم منتظر عمل شما هستند: «فساد مالی در همه جای دنیا وجود دارد اما با شفافیت می‌توان این مسأله را حل کرد و باید شعار شهرداری شیشه‌ای را اجرایی کنیم. از سوی دیگر، سیاست‌زدگی در تهران مثل سم است و باید از آن پرهیز کرد.»
کاهش تصدی‌گری شهرداری، استفاده از ظرفیت تشکل‌های مردم‌نهاد برای حل مشکلات اجتماعی، شفافیت، نظارت‌پذیری و پاسخگو بودن، توجه به حقوق شهروندی، کمک به مدل حمل‌ونقلی ال‌آرتی برای گشایش ترافیک تهران و لزوم ارایه پیوست‌های اجتماعی، فرهنگی و ترافیکی در پروژه‌های عمرانی، توجه به مسائل فرهنگی و این‌که «کار فرهنگی تنها ساختن مسجد نیست»، برقراری عدالت در مناطق مختلف تهران، توجه ویژه به حریم، توجه به مسأله پسماندها و فرهنگ‌سازی، افزایش سهم شهرداری از پژوهش‌های دانشگاهی و چاره‌اندیشی برای جلوگیری از ساخت و سازهای بی‌رویه از دیگر موضوعاتی بود که کولایی درباره آنها توضیح داد: «١٠٠‌درصد معاونان شهردار، روسای سازمان‌ها و شرکت‌ها و قائم‌مقام‌های شهرداری همگی مرد هستند که این به معنای اتلاف چشمگیر و رسوب منابع انسانی است و امیدواریم با ورود زنان، جوانان و دانشگاهیان خون تازه به شهرداری تزریق شود.» از این کاندیدای شهرداری تهران هم سوالاتی پرسیده شد و کولایی در پاسخ درباره جلب مشارکت بخش خصوصی و کشورهای خارجی و بازنگری در درآمدهای پایدار شهرداری مثل تغییر نرخ عوارض و افزایش اجاره‌بهای املاک شهرداری برای افزایش سرمایه شهرداری، تعامل شهرداری با شورا، مجلس و دولت برای کاهش مشکلات تهران توضیحاتی را ارایه کرد.

شانس نجفی بیشتر است
جلسات انتخاب شهردار البته هنوز تمام نشده است و سالن جلسات شورا پنجشنبه هم میزبان اعضای منتخب است. آنها بعد از حرف‌های حسین مرعشی و مهرعلیزاده درباره برنامه‌هایشان از میان این چهار نفر گزینه اصلی شهرداری تهران را مشخص می‌کنند. با وجود این، حالا احمد مسجدجامعی معتقد است که شانس نجفی برای انتخاب بیشتر است چون ملاک اعضا ملی بودن شخصیت شهردار است. حسن خلیل‌آبادی، عضو ‏دیگر منتخب شورای پنجم هم نجفی را برندی قوی‌تر و شخصیتی مقبول‌تر دانست. البته مجید فراهانى، عضو منتخب پنجمین دوره شورای شهر تهران هم این را گفت که اگر اعضا هیچ‌کدام از برنامه‌ها را نپسندند، احتمال دارد نهایتا روی فرد دیگری اجماع کنند.

برنامه در حوزه حمل‌ونقل عمیق نبود
محسن ‌هاشمی در پایان جلسه درباره برنامه‌های اعضا در حوزه حمل‌ونقل ترافیک به «شهروند» گفت که حمل‌ونقل عمومی معضل اصلی شهر تهران است اما عمق برنامه‌ها برای حمل‌ونقل عمومی مناسب نبود. زهرا نژادبهرام هم برنامه هر دو کاندیدا را مناسب دانست و به «شهروند» گفت که چون هنوز امکان دسترسی به اطلاعات شهرداری را نداریم، بنابراین نمی‌توانیم تصویری از وضعیت کنونی شهر تهران ارایه دهیم: «ما برای این کار باید در شهرداری مستقر شویم، اما آنچه مهم است نگاه و رویکرد شهردار آینده تهران است.»