پدرم می‌گوید آن زمان خبری از فرزند سالاری و پادشاهی کودکان در محیط خانه نبود و فرزندان خوب می‌دانستند که احترام به پدر و مادر و یا بزرگ‌تر خود یعنی چه؟

او می‌گوید پسران نسل من، در سن کودکی بزرگ مرد کوچکی بودند که بار سنگین پدر را در هنگام کار در مزرعه و یا هر جای دیگری سبک می‌کردند و در همان حال، لحظه‌های شیرین کودکی خود را در مزارع سرسبز و خانه‌هایی پر از مهر و صفا می‌گذراندند و دنیایشان فقط با دوستی و بازی‌های کودکانه و دلی خوش رنگارنگ بود.

پدرم از تربیت صحیح خانواده‌اش و برخورد والدین با بردران و خواهران کوچک‌تر از خودش سخن می‌گوید که چه زیبا از همان دوران کودکی رسم زندگی را آموخته‌اند.

برخی از حرف‌‌هایشان برایم عجیب است چرا که من خواندن قصه و لالایی مادری را برای کودکش کم دیدم و به یاد ندارم مادری با صبر و حوصله در کنار دخترش، شیوه آموزش طبخ غذاهای رنگارنگ را به او بیاموزد و یا پدری که برای کمی خلوت و شنیدن حرف‌های پسرش در کوچه پس کوچه‌های شهر قدم زند.

اما ذهن و خاطرم پر است از پرخاشگری فرزندان، زورگویی آنها و بی اعتنایی والدین به تربیت کودکانشان که این موضوع منجر به فرزند سالاری در خانواده شده است و می‌تواند به شدت بر شخصیت و منش آنها تأثیرگذار باشد به طوری که راه درست زندگی را فراموش و یا گم کرده‌اند و تصور می‌کنند که برآورده کردن خواسته‌ها و آرزوهایشان وظیفه والدین و یا اطرافیان است که در صورت ناکام ماندن در برآورده شدن خواسته‌هایشان شروع به پرخاشگری و یا بی ادبی می‌کنند.

در این روزها با توجه به مشغله و مشکلات فراوان والدین، تربیت فرزندان، مهم‌ترین رکن زندگی، به بی‌ارزش‌ترین مسئله تبدیل شده است، در صورتی که همین بی اعتنایی، سبب سرکشی، طغیان، بی احترامی و عدم تشخیص راه درست در فرزندان شده است.

خانواده، اولین و مهم‌ترین محفل تربیت فرزندان

یک کارشناس تربیتی با بیان اینکه خانواده، اولین محفل و مکان رشد و تربیت فرزندان است، تزلزل در بطن این تشکل را یکی از عوامل مهم در گمراهی کودکان دانست.

حجت الاسلام والمسلمین میلاد صالحی در گفت‌وگو با انعکاس روز و به نقل از ایسنا، اظهار کرد: خانواده، اولین گروهی است که فرزند در آن متولد شده و رشد می‌کند، بنابراین والدین باید در تربیت فرزند خود نهایت دقت و تلاش را به کار گیرند چرا که هر فرد با توجه به محیط زندگی خود رشد کرده و از آن الگو برداری می‌کند.

وی ادامه داد: ساختار خانواده به ۳ دسته مستبد، آزاد و معتدل تقسیم می‌شود که معمولاً در خانواده مستبد پدرسالاری، مادرسالاری و یا فرزند سالاری حاکم است به طوری یک نفر در این گروه دستور داده و دیگران حتی بر خلاف میل درونی ملزم به اطاعت و اجرا هستند.

صالحی با اشاره به شکل‌گیری شخصیت فرزندان در خانواده مستبد عنوان کرد: معمولاً فرزندان این گروه، پرخاشگر و مطیع در همه شرایط هستند که توان و قدرت نه گفتن را نه‌تنها در خانواده خود بلکه در محیط اطراف نخواهند داشت و بیشتر از دیگر افراد آسیب پذیر هستند.

فرزندان خانواده آزاد، متعهد نیستند

این کارشناس با اشاره به مشخصه‌های خانواده آزادی خواه تصریح کرد: این گروه، به هیچ یک از قوانین زندگی و خانواده پایبند نبوده و هریک از اعضا بدون توجه به دیگری به زندگی خود مشغول است و هر اقدامی را اعم از خوب یا بد انجام می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: فرزندانی که در این خانواده تربیت می‌شوند با الگو برداری از والدین خود، در آینده قطعاً دچار مشکل خواهند شد چرا که مشارکت و مشورت در امور زندگی برای این دسته از افراد واژه‌ای عجیب و غریب است که گاهی در مقابل آن ممکن است واکنش نشان دهند.

صالحی بیان کرد: فرزندان این خانواده، در آینده و در نگهداری از زندگی مشترک ناتوان خواهند بود چرا که با بی‌قید و بند بودن نسبت به امور خانواده و بی اعتنایی به نظرات اعضا و یا مخالفت آنها برای انجام کاری، پایه‌ی مشکلات را بنا خواهند کرد.

وی یادآورشد: این دسته از افراد نسبت به آزادی خود در امور زندگی حساس بوده و به فردی که در امور او مداخله کند واکنش نشان می‌دهند.

اعتدال در خانواده بهترین رکن در تربیت فرزندان

این کارشناس اعتدال را مهم‌ترین رکن در تربیت فرزندان دانست و گفت: خانواده‌ای که در امور زندگی، اعتدال را رعایت کند بی شک بهترین فرزندان را می‌تواند تربیت کند.

صالحی اضافه کرد: مشورت با فرزندان، سخت‌گیری به موقع و به اندازه، برقراری روابط دوستانه با آنها، اعتماد و سپردن برخی از امور زندگی به فرزندان از خصوصیات یک خانواده معتدل است.

وی افزود: رفتار مناسب با والدین، اعتماد به پدر و مادر، اعتماد به نفس و تعادل روحی و روانی از خصوصیات فرزندان این خانواده است.

صالحی با اشاره به اینکه عوامل دیگری نیز می‌تواند در شکل گیری شخصیت کودکان تأثیرگذار باشد، عنوان کرد: مدرسه، محیط دوستانه و محل کار و فعالیت فرد نیز می‌تواند در تربیت افراد نقش بسزایی داشته باشد.

این کارشناس بیان کرد: اگر خانواده‌ای، نهایت تلاش را برای تربیت فرزند خود به کار می‌گیرد اما کودک در بعضی اوقات رفتار ناشایستی را انجام می‌دهد، والدین نباید نا امید و نگران شده و یا به نحوه تربیت خود شک کنند بلکه باید به دنبال منشأ آن رفتار ناشایست باشند.

وی اظهار کرد: به علت تأثیرگذ‌اری بیش از حد محیط اطراف بر شخصیت فرزندان، خانواده باید بهترین راه تربیت را برای فرزندان و جلوگیری از تاثیرپذیری آنها از اطرافیان انتخاب کنند.

کودکان از همان بدو تولد الگو پذیر هستند

یک روانشناس معتقد است که نوزاد از همان بدو تولد مانند ضبط کننده صدا و تصویر، فرآیند الگو‌برداری خود را شروع می‌کند، به همین علت هر خانواده باید از همان زمان، تربیت صحیح فرزند را شروع کرده و تفکرات غلطی را که نوزاد تا مدتی اتفاقات اطراف را درک نمی‌کند و یا بچه چیزی متوجه نیست را از از ذهن خود پاک کند.

آرام آزاد پور یادآور شد: مشاجره و درگیری بین والدین و استفاده از الفا‌ظ بد توسط آنها، فرزندان را پرخاشگر و بی ادب به بار می‌آورد؛ اگر چه کودکان متوجه اقدام زشت و ناپسند خود نباشند چرا که می‌پندارند رفتار تقلیدی آنها از پدر و مادر به هیچ عنوان بد نبوده و همچنین آنها قدرت تشخیص اقدام خوب و بد را ندارند.

وی ادامه داد: اگر والدین توان تربیت فرزندان و پاسخگویی به نیاز آنها را ندارند باید قبل از صاحب فرزند شدن، فکری به حال خود کنند چرا که داشتن فرزند هنر نیست بلکه تربیت صحیح آن مهم است.

این روانشناس با بیان اینکه برآورده کردن بی قید و شرط خواسته‌های فرزند خیانتی بزرگ در حق او است، عنوان کرد: در این روزها بسیاری از خانواده‌ها با فرزند سالاری، ناخواسته خیانتی بزرگ در حق فرزندشان انجام می‌دهند.

آزادپور در پایان بیان کرد: تربیت فرزند عامل مهمی است که می‌تواند تمام ابعاد زندگی وی را تحت تأثیر قرار دهد بنابراین والدین نباید به این امر مهم بی اعتنایی کنند.