موبد کورش نیکنام، کلیت پیام زرتشت را در هومت, هوخت و هورز یعنی گفتار, پندار و کردار نیک می‌‏داند و معتقد است: پیامی که زرتشت در گاتاها بر آن تاکید می‌‏کند، خردمندی، تساوی, آزادی, تساوی حقوق انسانهاست و آیین زرتشت آیین مهربانی و صلح است.وی ۶ فروردین را روز هودرو یا هفتاد و دو رویداد بیان کرد و افزود: عدد هفتاد و دو در آیین ایرانی, عددی مقدس است و در این روز هفتاد و دو رویداد اهورایی بزرگ داشته می‌‏شود که از جمله آنها زادروز آشوزرتشت است. زرتشت انسان را از جانب اهورامزدا مامور می‌‏کند که جایگاه انسان بودن خود را در گذر زندگی نسبت به توانمندی‌‏های فکری, جسمی, معنوی و مادی خود پیدا کند.بر اساس این، انسان در آیینی که زرتشت بنا نهاد، مکلف است تا علیه دروغ و پلشتی‌‏های فکری طغیان کند و بر ضد بدفکری و کژاندیشی بشورد. زرتشت انسان را آفریننده سرنوشت خویش می‌‏داند و مسئولیت رهایی از گناه و کردار بد را به صورت کل متوجه انسان می‌‏داند. زرتشت آریائیان و کل جهان را به شادی ترغیب می‌‏کند و تساوی را از صفات اهورایی می‌‏پندارد.
 
بیرونی در آثار البلاغه می نویسد: (روز ششم فروردین نوروز بزرگ است و نزد ایرانیان جشن بزرگ می باشد. گویند خداوند در این روز مشتری بیافرید و فرخنده ترین ساعت های آن روز ساعت مشتری است. زردتشتیان می گویند زردتشت در این روز توفیق یافت که با خداوند مناجات کند و کیخسرو در این روز به آسمان عروج کرد و در این روز برای ساکنان کره زمین سعادت قسمت می کنند و از اینجاست که ایرانیان این روز را امید نام نهاده اند).در برهان قاطع چنین می نویسد: (… و نوروز خاصه روزی است که نام آن روز خرداد است و آن روز ششم فروردین ماه می باشد و در آن روز هم جمشید بر تخت نشست و خاصان را طلبید و رسم هایی نیکو گذاشت و گفت: (خدای متعال شما را خلق کرده است؛ باید که به آب های پاکیزه تن بشویید و غسل کنید و به سجده و شکر او مشغول باشید و هر سال در این روز به همین دستور عمل نمایید.) این روز را بنابراین نوروز خاصه خوانند و گویند آکاسره هر سال از نوروز عامه تا نوروز خاصه که ۶ روز باشد حاجت های مردمان را آزاد کردندی و مجرمان را عفو فرمودندی و به شادی مشغول بودندی.در روز ششم که جشن نوروز خاصه بود، شاه در قصر با محرمان خود به شادمانی می پرداختند و این ایام تیره پادشاه و نزدیکان او بود و از شوکت خاصی برخوردار بوده است.

از آداب این روز فال کوزه است، بدین ترتیب که یک روز قبل از جشن اهالی خانه و دوستان و آنهایی که میل دارند در فال شرکت کنند، چیزهای کوچکی می گیرند و آن را با پارچه سبز می پیچند و در یک کوزه نو می اندازند و در کوزه را می بندند و در میان درخت(مورد)، همان درختی که به اهورامزدا تعلق دارد می گذارند.بعد از چند ساعتی کوزه را بر میدارند و آن را در آتش بخور می دهند و بعد به دست دختری نابالغ می دهند و او یک یک از لوازم و اشیاء داخل کوزه را به دست می گیرد و منتظر می شود تا سایرین (یک نفر) شعر از بر بخواند. آنگاه که چکامه خوانده می شود و وصف حال صاحب اثاثه معلوم می شود، اشیا را از درون کوزه بیرون می آورد و به صاحب آن تحویل می دهد.