به گزارش انعکاس روز، دکتر جلیل رحیمی جهان‌آبادی در تشریح الگوهای انتخاباتی “حداکثری”، “تناسبی” و “حداکثری – تناسبی” ، اظهار داشت: درجهان ۳ الگوی انتخاباتی برای برگزار کردن انتخابات مجالس مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ۳ الگویی که مورد استفاده قرار می‌گیرند “اکثریتی”، “تناسبی” یا ترکیبی از “حداکثری – تناسبی” نام دارند.

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی بیان کرد: الگویی که تاکنون در کشور ما مورد استفاده قرار گرفته، الگوی حداکثری بوده که در قانون انتخابات نیز آمده است.

وی افزود: از بین افرادی که در یک حوزه انتخابیه ثبت نام می‌کردند، کسانی که بیشترین تعداد آرای ماخوذه را کسب می‌کردند با رعایت نسبتی که در آن حوزه مشخص بود، به مجلس راه پیدا می‌کرد.

برگزاری انتخابات مجلس به صورت استانی و با استفاده از الگوی حداکثری مضراتی دارد

رحیمی جهان آبادی ادامه داد: اکنون که نمایندگان مردم در خانه ملت، طرح استانی شدن انتخابات مجلس را مطرح کرده‌اند باید توجه داشت که این طرح سبب می‌شود تا بسیاری از حوزه‌های انتخابیه شهرستانی حذف شوند.

نماینده مردم تربت‌جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی گفت: هرچند که کاندیداهای انتخابات مجلس باید ۱۰ درصد از آراء حوزه‌های انتخابیه خود رای کسب کنند اما عمده رای آن‌ها متکی به سایر حوزه‌ها است و با توجه به وضعیتی که در استان‌های مختلف وجود دارد و نقش شهرهای مرکزی و مهم در استان‌ها که با توجه به طرح استانی شدن، کلیدی می‌شود، نقش احزاب و لیست‌ها اثرگذار است.

وی با بیان اینکه در طرح استانی شدن انتخابات مجلس که احزاب و لیست‌ها اثرگذار خواهند بود، کاندیداهای شهرستانی که به کانون‌های ثروت و قدرت وصل نیستند، حذف می‌شوند زیرا توانایی تبلیغات و بُرد رسانه‌ای آن‌ها ضعیف‌تر است، افزود: این دلایل از جمله ایرادات اساسی است که به طرح انتخابات استانی وارد می‌شود.

ساز و کار الگوی تناسبی در برگزاری انتخابات مجلس چگونه است؟

رحیمی‌جهان‌آبادی اظهار داشت: یکی از راهکارهایی که خیلی‌ها به آن معتقد هستند این است که شیوه انتخابات تناسبی را مطرح کنیم، یعنی اینکه هر طیف، گروه و جمعی یک لیست واحدی را منتشر کرده که کاندیداهای هر حوزه انتخابیه در آن مشخص باشد سپس در سطح استان شروع به جمع‌آوری رأی می‌کنند.

عضو هیات رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه لیست‌ها براساس درصد آرائی که از رأی کل استان کسب می‌کنند، در تعداد کرسی‌هایی که استان در پارلمان دارد، سهیم خواهند شد، بیان کرد: به طور مثال در استانی که ۲ میلیون رای دهنده داشته‌ایم، در صورت اجرای الگوی “اکثریتی” کاندیداهایی که بالاترین رای را کسب می‌کنند به پارلمان راه پیدا می‌کنند.

وی با بیان اینکه در مدل “اکثریتی”، در انتخابات استانی که ۱۰ کرسی در پارلمان دارد، ۱۰ نفر اولی که بیشترین رای را کسب کرده‌اند به مجلس راه پیدا می‌کنند، افزود: اگر کسی یازدهم شد، ولو اینکه آراء او به نفر دهم بسیار نزدیک باشد، به مجلس راه پیدا نمی‌کند.

رحیمی‌جهان‌آبادی ادامه داد: در الگوی تناسبی اگر ۵ لیست در سطح استان برای انتخابات، کاندیداهای خود را معرفی کنند و لیست یک حزبی از مجموعه ۲ میلیون آراء اخذ شده، ۲۰۰ هزار رای را کسب کرده باشد، در واقع ۱۰ درصد رای را آورده است به این ترتیب از مجموعه ۱۰ کرسی که آن استان در پارلمان دارد، یک نماینده سهم آن‌ها خواهد بود؛ در واقع بالاترین نفری که در آن لیست رای آورده باشد، به مجلس راه پیدا می‌کند.

در الگوی تناسبی اگر ۵ لیست در سطح استان برای انتخابات، کاندیداهای خود را معرفی کنند و لیست یک حزبی از مجموعه ۲ میلیون آراء اخذ شده، ۲۰۰ هزار رای را کسب کرده باشد، در واقع ۱۰ درصد رای را آورده است به این ترتیب از مجموعه ۱۰ کرسی که آن استان در پارلمان دارد، یک نماینده سهم آن‌ها خواهد بود؛ در واقع بالاترین نفری که در آن لیست رای آورده باشد، به مجلس راه پیدا می‌کند

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی گفت: عملا اتفاقی که رخ می‌دهد این است که طیف‌های مختلف در مجلس نماینده خواهند داشت و هیچ طیف و گروهی از مجلس حذف نمی‌شود و همه تفکرات سیاسی می‌توانند در مجلس حضور خواهند داشت و جمعی از طیف‌های مختلف در پارلمان فعالیت کنند.

وی افزود: ایراد اساسی این است که وقتی در مجلس، طیف‌های گوناگون و جمع‌های فکری متفاوت حضور داشته باشند، اجماع در مورد تصمیم‌گیری‌ها و جمع‌کردن فضای مجلس کار راحتی نخواهد بود، مگر اینکه به صورت ائتلافی عمل کنند؛ برای مثال ۴ یا ۵ حزب در مجلس باید به صورت ائتلافی عمل کنند تا رئیس مجلس را تعیین کنند و در خصوص مسائل مختلف با یکدیگر همکاری داشته باشند.

رحیمی جهان آبادی اظهار داشت: برگزاری انتخابات مجلس به صورت تناسبی، تجربه خوبی می‌تواند باشد زیرا ایرادات مدل استانی را ندارد علاوه بر این، ایرادات سیستم شهرستانی فعلی را نیز نخواهد داشت، اما یک نکته اساسی این است که زمانی لیست‌ها معنا و مفهوم پیدا می‌کنند که احزابی قوی در کشور داشته باشیم.

تشریح شرایط الگوی حداکثری – تناسبی در برگزاری انتخابات مجلس

نماینده مردم تربت جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی گفت: در الگوی حداکثری – تناسبی اگر کاندیدایی ۵۰ درصد آرا یک حوزه انتخابیه شهرستانی را کسب کند، بدون نیاز به رای شماری در سطح استان، به صورت مستقیم به مجلس راه پیدا می‌‎کند.

احزاب کنونی پشتوانه مردمیِ ندارند و شناسنامه دار نیستند

نماینده مردم تربت‌جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اکنون احزاب قوی و دارای پشتوانه مردمیِ شناسنامه دار و دارای برنامه در کشور نداریم، بیان کرد: بسیاری از احزاب کشور مانند هیئات مذهبی هستند، زیرا در ایام خاصی۷ پیدا می‌شوند و در کنار یکدیگر همکاری می‌کنند و بعد از آن ایام، از یکدیگر جدا می‌شوند و بصورت مدام دفتر و برنامه ندارند و از فعالیت همیشگی آن‌ها نیز خبری نیست.

وی با بیان اینکه احزاب ما حزب نیستند بلکه هیات‌های سیاسی هستند، زیرا در ایام انتخابات گعده‌ای را تشکیل می‌دهند، افزود: با این شرایط اگر انتخابات استانی و لیستی برگزار کنیم، ممکن است اجازه ندهند هر فردی ولو اینکه توانمند باشد، در انتخابات شرکت کند.

ایرادات حزبی کردن انتخابات در شرایط فعلی چه ایراداتی دارد؟

رحیمی جهان آبادی با اشاره به اینکه حزبی کردن انتخابات در شرایط فعلی ایراداتی دارد، ادامه داد: علاوه بر فیلترهایی که اکنون برای کاندیداتوری در انتخابات داریم با این شیوه یک فیلتر دیگر نیز به  آن‌ها اضافه می‌کنیم زیرا احزاب نیز کاندیداها را فیلتر می‌کنند و اجازه نمی‌دهند هر فردی با هر تفکری وارد کارزار انتخابات شود، ایراد این سیستم آن است که امکان ایجاد ممانعت از ورود افراد به انتخابات مجلس به وجود آید.

احزاب زیادی هستند که حتی یک دفتر شهرستانی هم ندارند

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مجلس شورای اسلامی مجلس نمایندگان توده های مردم است، کلامی که در اینجا مطرح می شود باید حرف مردم کوچه و خیابان و حرف افراد عادی هم باشد، هر چند در کنار مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام، نهادهای مشورتی مانند مرکز پژوهش ها و شورای نگهبان را داریم اما کار مجلس باید دقیق، عملی و برمبنای اصول صحیح انجام شود، اما باید بطن مجلس مردمی بماند.

وی افزود: اگر الگوی تناسبی در انتخابات استانی مجلس مطرح شود، می‌تواند الگوی خوبی باشد و بخشی از دغدغه اقلیت‌های مذهبی و گروه های سیاسی را برطرف کند، البته این هدف به شرطی محقق می‌شود که هر حزبی با هر مشخصاتی در سطح جامعه نتواند فضای انتخابات را مُتِشتِت کند، زیرا احزاب زیادی هستند که حتی یک دفتر شهرستانی هم ندارند ولی ادعاهای زیادی دارند.

لازمه برگزاری استانی شدن انتخابات مجلس فعالیت‌های حزبی و شناسنامه‌دار است

رحیمی جهان‌آبادی با بیان اینکه استانی شدن انتخابات مجلس، کشور را به سمت فعالیت‌های حزبی و شناسنامه‌دار پیش می‌بَرَد، ادامه داد: فعالیت سیاسی شناسنامه‌دار بسیار مهم است، مردم باید بدانند به چه فردی و با چه پیشینه کاری و بر اساس چه دیدگاهی رای می‌دهند.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی گفت: بسیاری از کاندیداها هر گاه ببینند فضای جامعه به سمت اعتدال گرایی، اصلاح طلبی یا اصولگرایی گرایش دارد، به تناسب زمان تغییر موضع داده و در آن راستا شعار می‌دهند؛ اگر پیشینه برخی از افراد را در ۴ دوره اخیر مجلس بررسی کنیم، مشاهده می‌شود برخی از افراد در این چند سال، اصلاح طلب، اصولگرای تندرو و اعتدالی بوده‌اند.

نام برخی افراد ظرف ۴ دوره انتخابات در همه لیست‌ها و احزاب وجود داشته است

وی افزود: چطور ممکن است یک فردی ظرف ۴ دوره انتخابات در همه لیست‌ها و حزب‌ها وجود داشته باشد؟ این نشان می‌دهد که در هم آشفتگی عجیب در فعالیت‌های سیاسی داریم و افراد دوست دارند بدون شناسنامه و بدون پرداخت هزینه بابت فکر و باورشان، همیشه در راس قدرت باشند.

رحیمی جهان آبادی با بیان اینکه افراد باید هزینه باور خود را بدهند و اگر آن باورش مورد تایید مردم قرار گرفت بتواند از نظرات خود دفاع کند، اظهار داشت: اکنون یک طیف موج‌سوار هستند که از هم اکنون به دنبال ذائقه‌سنجی هستند تا در لیست آن طیفی قرار بگیرند که مورد اقبال مردم هستند و از این مسیر رای لازم را  کسب کنند.

ارزیابی مثبت از برگزاری انتخابات استانی با استفاده از الگوی تناسبی

عضو هیات رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: برگزاری انتخابات استانی مجلس با استفاده از الگوی تناسبی می‌تواند شرایط خوبی را ایجاد کند، اما انتخابات استانی حداکثری، منجر به حذف شهرستانی‌ها می‌شود و ما نیز با آن مخالف هستیم.